Komjoenittie – hoe kom je eraan?

Kouw is op zoek naar komjoenittie en vroeg haar lezers mee te denken over hoe en wat. Aangezien het een onderwerp is wat ook mij bezighoudt, werd mijn comment al snel een enorme lap tekst, die eigenlijk geen antwoord geeft op Kouw’s vraag. Ik besloot het dan maar hier op LogPoes te plaatsen.

Vroegâh, in de prehistorie, was het relatief simpel: je woonde ergens, had familie en hoorde tot een kerk/vereniging/sportclub en dat was dan je komjoenittie. Of je dat nou leuk vond of niet, dit was waar je zat en daar had je het maar mee te doen. Natuurlijk zijn er altijd de misfits geweest: of ze pasten zich aan, of ze liepen weg, of ze sprongen van het dak af, om het maar cru en simplistisch te stellen. In Nederland had je dan ook nog die gezellige verzuiling, dus iedereen zat lekker in zijn eigen zuil zuilig te wezen.

Fest forwurd naar nu: de meeste mensen hebben nog wel een gezins/familieleven, maar dat is veel minder restrictief dan dat het vroeger was. Wat betreft activiteiten buitenshuis (baan, hobbies *krabt*, sport en dergelijke), ben je nu meer dan ooit vrij om te kiezen wat je wilt. Mensen zitten vaak in meerdere communities tegelijkertijd en wisselen ook vaker van community: als je ergens anders gaat werken bijvoorbeeld, blijf je over het algemeen niet in contact met al je ex-collega’s.

Voor mij persoonlijk is er een groot verschil tussen komjoenittie en matties. Mijn matties zijn wel deel van (een of meerdere van) mijn komjoenittie(s), maar niet iedereen met wie ik in een community zit, is ook mijn mattie. In het geval van NaNoWriMo 2009 viel dat op magische wijze samen, maar dat is in mijn ervaring tot nu toe zó ontzettend uitzonderlijk dat je daar niet vanuit kunt gaan. 2010 was heel duidelijk anders en voor mij daarom flink teleurstellend.

Overigens is het niet zo dat de mensen in mijn communities die geen matties zijn, niet belangrijk voor me zijn. Met mijn studiegenoten bijvoorbeeld, ga ik op bijna dagelijkse basis om. Natuurlijk hebben ze invloed op mijn gedachtengoed/persoonlijkheid/hoe-je-het-ook-wilt-noemen en ik waardeer ze ook enorm. Of we elkaar als we niet meer ons gemeenschappelijke “doel” hebben, namelijk het halen van een Bachelor diploma Engels, nog zullen spreken: ik weet het niet. Sommigen misschien wel. Anderen absoluut niet, die zal ik al niet meer spreken als ze van groep veranderen volgend semester.

Het belangrijkste lijkt mij, dat je duidelijk hebt wat je precies onder community verstaat: wat is het wel en vooral, wat is het niet? Naar aanleiding daarvan kun je bepalen hoe je aan die community vorm wilt/kunt geven: hoe groot is je komjoenittie? Hoe is de organisatie van de community? Is er een iemand die de kar trekt, is het een samenwerkingsverband, is er de (al dan niet impliciete) afspraak dat dat organisch gebeurt? En wat doe je als deze methodes niet blijken te werken?

Ook belangrijk: wie hoort er wel bij en wie hoort er niet bij? Dit klinkt kliekerig, maar feit is (helaas) dat het “kumbaya, iedereen is welkom!”-principe niet werkt. Het includeren van bepaalde mensen sluit het includeren van andere mensen uit. Of stoot mensen af. Dat hoeft helemaal niet negatief te zijn: als je het strategisch inzet, kun je precies díe groep mensen om je heen verzamelen die je wilt.

Misschien komt het omdat ik heel erg project- en doelgericht ben, maar ik denk dat als je een komjoenittie wilt opbouwen en gaande wilt houden, je een concreet doel nodig hebt. Dat kan variëren van “we zien elkaar 1 keer per maand, keuvelen wat en elke maand bakt iemand anders koekjes” tot “Smash the state! Revolution cookie-style nao!”, maar ik denk dat je niet aan een gemeenschappelijk doel ontkomt; iets wat de snuiten dezelfde kant op laat wijzen.

Als ik naar mijn ekkudiemiejah-komjoenittie kijk bijvoorbeeld, dan zie ik dat ik met degenen waar ik het meest mee optrek tóch bepaalde basiswaarden deel: aardig tegen elkaar zijn, elkaar helpen en steunen, informatie delen, kritisch denken, je studie serieus nemen, een feministische/queerfriendly/vegetarianfriendly/”linkse” (bij gebrek aan betere omschrijving) manier van in de wereld staan.

Natuurlijk zijn er voorkeuren die er meer toe doen dan andere. Als ik weer even naar mezelf kijk: ik zou bijvoorbeeld niet in een komjoenittie kunnen/willen zitten met iemand die misschien wel dól op zines is, maar daarnaast ook een (al dan niet internalised) misogynist/racist/queerfoob is. Dat gaat hem gewoon niet worden. Iemand die daarentegen ontzéttend geïnteresseerd is in zaken als fietsreparatie/Magic the Gathering/andere zaken die mij niet per se interesseren, kan prima deel uitmaken van mijn komjoenittie, want dat zijn hobby’s/interesses waar je “omheen kunt werken”.

Wat me brengt op, voor mij althans, het moeilijkste punt: niet iedereen die eenzaam en/of op zoek naar community is, is ook een match/iemand met wie je om wilt gaan. Als niet-mainstream persoon is het vaak lastig om mensen te vinden waarmee je wormen en paarden normen en waarden deelt. Ik heb in het verleden vaak de fout gemaakt om te denken dat iedereen die een misfit is, hetzelfde is als ik en daarom een geschikte vriend. Helaas zijn ook misfits gewoon mensen: sommige zijn tof en sommige zijn heel, heel erg stom. En grotendeels (of zelfs alleen maar) met iemand omgaan omdat je ze zielig vindt of ”omdat ze anders niemand hebben”, helpt niemand en is eigenlijk onaardiger dan niet met iemand omgaan.

Hoe je mensen bereikt en met die losse individuen een community opbouwt en draaiende houdt, is iets waar ik ook na lang nadenken nog niet uit ben. Internet? Briefjes ophangen in de supermarkt? Een alliantie aangaan met een al bestaande groep die dingen doet die binnen je interessegebied liggen? All of the above? En als je die groep bij elkaar hebt, blijf je dan orgunaaijseh (met het risico op aan een dood paard trekken) of ga je voor het participatiemodel waarbij iedereen binnen de community een eigen taak heeft?

Mocht u dit hele stuk gelezen hebben dan wil ik u feliciteren en denkt u “Hey, hier heb ik een mening over!”, mikt u hem dan in de comments, hier of bij Kouw? Alvast bedankt!