LP's excellent staycation - Dag 49

Ondanks dat ik onder een rots leef, hoor ik de laatste tijd weer wat geroezemoes over orgaandonorschap, wat me eraan herinnert dat ik daar al tijden iets over wil schrijven.

Er is momenteel een discussie gaande over het voorstel om een nieuw beleid te implementeren waarin iedereen automatisch donor is, tenzij je aangeeft dat niet te willen zijn. Behalve dat dit waarschijnlijk voor meer beschikbare organen gaat zorgen, zou dit beleid volgens mij enorm veel problemen voor artsen en nabestaanden oplossen. Vooral dat laatste vind ik een belangrijk punt.

In het huidige beleid heb je namelijk de volgende opties:

1) Ja, ik geef toestemming (met uitzonderingen)
2) Nee, ik geef geen toestemming
3) Mijn nabestaanden beslissen
4) Een specifieke persoon beslist

Daarnaast kun je je natuurlijk ook NIET registreren, want het is op het moment niet verplicht.

Opties 1 en 2 zijn volkomen duidelijk en zouden wat mij betreft dan ook de enige twee opties moeten zijn. Zoals u weet, vind ik dat mensen zowel geestelijk als lichamelijk van zichzelf zijn. Ik vind het dan ook absurd dat je in dit land wél zelf aanwezig moet zijn als je een auto/een huis koopt, maar wat er met je lichaam gebeurt na je dood over mag laten aan anderen.

Bovendien heb ik de ellende die vaak volgt op opties 3, optie 4 of niet geregistreerd zijn vaak genoeg mogen aanschouwen op mijn werk op Intensive Care:

Het “mijn nabestaanden beslissen” vakje leidt met grote regelmaat tot knallende ruzies tussen familieleden die samen moeten beslissen, soms letterlijk over het bed van de patiënt heen “Dat had hij wel gewild/dat had hij niet gewild”-stijl.

De “een specifieke persoon beslist”-optie lijkt in theorie wel een oplossing voor dit probleem, maar leidt in de praktijk vaak tot vreselijke drama’s, omdat familieleden óf vinden dat de specifieke persoon niet degene is die zou moeten beslissen en/of omdat ze het niet eens zijn met de specifieke persoon, “Het MIJN dochter is en nu mag die [vul maar in] over het lichaam van MIJN kind beslissen”-style. Had de dochter in kwestie zélf iets besloten, dan was het misschien nog niet wat de ouder gewild had, maar dan had de ouder zich er waarschijnlijk makkelijker bij neergelegd. Al was het maar, hoe cru dat ook klinkt, omdat ze de beslissing niet meer bij de beslisser konden aanvechten.

Als u dacht dat dit rottig is, stelt u zich dan even het volgende voor: de overleden patiënt blijkt niet in het donorregister geregistreerd. De dienstdoende arts staat nu, of hij/zij dat nu wil of niet, voor de verschrikkelijke taak om de nabestaanden in één en hetzelfde gesprek mede te delen dat hun familielid overleden is én ze te vragen of ze zo snel mogelijk over orgaandonatie willen beslissen. Ik denk dat u zich wel kunt voorstellen wat een wanhopig verdrietige situaties dit vaak oplevert.

Het “iedereen is donor, tenzij”-model zou het merendeel van deze ellende oplossen. Tot die tijd, en dit komt echt vanuit mijn tenen: mensen, doe uw nabestaanden dit leed niet aan, tenzij u ze bloedserieus HAAT. Steek uw kop niet in het zand, informeer u, neem een beslissing (die is overigens niet permanent: u kunt gedurende uw leven altijd van mening veranderen en uw registratie wijzigen!), registreer “ja” (eventueel met uitzonderingen) of “nee” en iedereen weet waar ze aan toe zijn.